Sultan Abdülaziz Kimdir?

II. Mahmud’un oğlu Osmanlı Devletinin 32. padişahı olan Sultan Abdülaziz 'in hayatı hakkında sizlere bilgiler vereceğiz.

İçindekiler

Bu makalemizde 32. Osmanlı Padişahı Sultan Abdülaziz hakkında bilgiler verdik. Sultan Abdülaziz Kimdir, Sultan Abdülaziz hakkında bilinmeyenler, Sultan Abdülaziz dönemi ıslahatları ve Sultan Abdülaziz hakkında daha fazla bilgiye bu makaleden sahip olabilirsiniz.

Hayatı

1830 yılında II. Mahmud ile Pertevniyal Sultan’ın oğlu olarak İstanbul da dünyaya geldi. Küçüklüğünden itibaren devrin alimlerinden biri olan Hasan Fehmi Efendiden din ve fen dersler aldı. Arapça ve Farsça öğrendi, dini bilgiler edindi. Ağabeyi Abdülmecid’in saltanatında veliaht ilan edildi. 1859 yılında Abdülmecid’i tahttan indirmek ve Veliaht Abdülaziz’i tahta çıkarmak için Kuleli de bir komplo tezgahlandı ancak gelen bir ihbar ile yakalanan önderleri cezalandırıldı.

1861 yılında ağabeyi Abdülmecid vefat edince tahta çıktı. Saltanatı süresince ülke içi ve dışına bir çok gezi düzenledi. Yavuz Sultan Selim Mısır’ı fethettikten sonra Abdülaziz’e kadar hiçbir padişah Mısır’a gitmemişti. Mısır’a Yavuzdan sonra giden tek Osmanlı padişahı Sultan Abdülaziz olmuştu. Yurt dışı gezilerine giderken yanında Şehzade Murad ile Şehzade Abdülhamid’i de götürmüştü. Fransa gezisinde III. Napolyon’u ziyarete gittiğinde Fransa Kralının Girit’i hangi fiyata satarsınız sorusuna aldığımız fiyata yani kanla cevabını vermiş ve donanmam da tek sandal ve tek nefer kalıncaya kadar Girit’i terk etmeyeceğim cümlesini de eklemişti.

Sultan Abdülaziz silah sanayisini de sıkı takip etmiş ve çok sayı da martini tüfeğini imparatorluğa getirtmişti. Onun döneminde donanma büyütülmüş ve dünyanın üçüncü büyük filosu haline getirilmişti. 1861-64 yılları arasında Karadağ İsyanı, 1862-67 Sırbistan olayları, 1861-66 yılları arasında Eflak ve Boğdan da Birleşik Romanya fikrinin yaygınlaşması ve 1867 yılında başlayıp Abdülaziz’in tahttan indirileceği 1876 yılına kadar devam eden Bulgaristan olaylarıyla Osmanlı Devletinin Balkanlar üzerinde ki hakimiyeti kaybolmaya başlamış ve döneminde dış borç 250 milyon altına yükselmişti.

Sultan Abdülaziz ağabeyi Abdülmecid döneminde yapımına başlanan Süveyş Kanalını tamamlayarak Coğrafi Keşifler sonucunda önemini kaybeden Mısır ve Akdeniz limanlarına stratejik önemini yeniden kazandırmıştı. Sultan Abdülaziz devrinde dış ülkelerle bir savaşa girilmemiş olsa da iç sorunlar devleti yıpratmıştı.

Sultan Abdülaziz’in saltanatının son demlerinde yaşanan ekonomik sıkıntılar, iç sorunlar ve Rus baskısıyla Kafkasya dan Anadolu’ya başlayan göç hareketi huzursuzluklara yol açtı. Hatta Fatih Medreselerinde tahsil gören öğrenciler protestolara başladı. Kısa zaman da sayıları gittikçe artmıştı. Avrupalı devletlerin müdahalesi de sabırları iyice taşırmıştı. Serasker Hüseyin Avni Paşa konağında gizli gizli darbe planları yapmaktaydı.

Sultan Abdülaziz Dönemi Kronolojisi hakkında detaylı bilgi almak için bu yazımıza göz atabilirsiniz.

Abdülaziz’in Tahttan İndirilmesi

Yapılacak darbeden bir gün önce Mithat Paşa, Hüseyin Avni Paşa, Redif Paşa ve Süleyman Nazif Paşa Şeyhülislam Hasan Hayrullah Efendiden fetva alarak darbe için her şeyi hazırladılar. Harbiyeli öğrenciler silahlandı. 30 Mayıs 1876 tarihinde darbe gerçekleşti ve Abdülaziz’i tahttan indirildi. Abdülaziz’i tattan indirmek için toplananların çoğu medreseli olduğundan buna softalar darbesi de denildi. Saray darbeciler tarafından çembere alınarak Sultan Abdülaziz bir kayıkla saraydan uzaklaştırıldı.

Abdülaziz Nasıl Öldü

4 Haziran 1876 tarihinde ise tutulduğu Feriye Sarayında intihar süsü verilerek öldürüldü. Böylece saray darbesinin son kurbanı Sultan Abdülaziz oldu.Bazı rivayetlere göre darbeye katılan komutanlar ve şeyhülislam dışında kimse darbeden haberdar değildi. Darbeyi Sultan Abdülaziz öldükten sonra öğrenmişlerdi. Hatta Sultan Abdülaziz öldükten sonra bedeninde darp izleri olduğu için cesedi kimselere gösterilmemişti.

Abdülaziz Dönemi İsyanları

Abdülaziz dönemi isyanlarının en önemli nedenlerinden biri de Rusya devletinin desteğiyle çıkan balkan isyanlarıdır.

Karadağ İsyanı
Eflak- Boğdan İsyanı
Sırbistan Olayları
Girit Ayaklanması (isyanı)

Sultan Abdülaziz Dönemi Islahatları (Yenilik Hareketleri)

Mektebi Sultani (Galatasaray Lisesi) açıldı.
Bankı Osman-i Şahane (Osmanlı Bankası) kuruldu.
Meclis-i Ahkam-ı Adliye “Divanı Ahkamı Adliye” (Yargıtay) ve “Şurayı Devlet” (Danıştay) diye ikiye bölündü.
Vilayet Nizamnamesi ile ülke; vilayet, liva (sancak), kaza ve köy şeklinde teşkilatlandırıldı.
Kaza ile köy arasında “Nahiye” adıyla yeni bir idari birim kuruldu.
Süveyş Kanalı açıldı.
Darülfünun (üniversite) açıldı.
Kimsesiz ve yetim çocuklara eğitim vermek amacıyla Darüşşafaka açıldı.
İlk defa yabancıların okul açmasına izin verildi.
Darülmuallimat (Kız öğretmen okulu)açıldı
Genç Osmanlılar (Jön Türkler) hareketi başladı.
Ahmet Cevdet Paşa tarafından Mecelle adlı medeni kanun çıkarıldı
Ziraat Bankası’nın temeli sayılan Emekli Sandığı kuruldu.
İlk posta pulu basıldı.

Kişiliği

Padişahlığının yanı sıra dindarlığı ile de tanınırdı. Hayatı boyunca kaza namazı kılmadığı ve zemzem suyu içtiği yaygın bir görüştür. Güreş, cirit, bilek güreşi ve ava meraklı biriydi. Pehlivan lakabı ile tanınırdı.