KimdirTarih

Kanuni Sultan Süleyman Kimdir?

Yavuz Sultan Selim’in oğlu Osmanlı Devletinin 10. padişahı olan Kanuni Sultan Süleyman’ın hayatı hakkında sizlere bilgiler vereceğiz

Kanuni Sultan Süleyman Kimdir, Kanuni Sultan Süleyman’ın Hayatı, Kanuni Sultan Süleyman dönemi önemi ve Kanuni Sultan Süleyman hakkında daha fazla bilgiye bu makaleden sahip olabilirsiniz.

Doğum Tarihi :1494

Doğum Yeri: Trabzon

Baba Adı: Yavuz Sultan Selim

Anne Adı: Hafsâ Hatun

Ölüm Tarihi: 1566

Öldüğü Yer: Macaristan

Saltanat Süresi: 1520 – 1566

Kabri: İstanbul (Süleymaniye Cami)

Hayatı

Kanuni Sultan Süleyman, dokuzuncu Osmanlı Padişahı Yavuz Sultan Selim ile Kırım Hanının kızı Ayşe Hafsa Sultan’ın oğludur. 1494 yılında Trabzon sancağında Dünyaya geldi. Şehzadelik yıllarında devlet yönetiminde tecrübe kazanabilmesi için babası tarafından Kırım Hanlığına bağlı olan Kefe Sancağına vali olarak tayin edildi. 1520 de babasının ölümü üzerine Osmanlı Hanedanının onuncu padişahı olarak tahta cülus etti.

Padişah olurken hiçbir sorun yaşamdı çünkü Yavuz Sultan Selim’in tahta çıkacak başka oğlu olmadığı için tahta çıkışında bir sorun yaşanmadı. Kanuni Devri Osmanlı Devleti’nin yaşadığı en parlak dönem olarak bilinir. Osmanlı Devletine 7,5 milyon km’lik toprak kazandırmış ve Osmanlı tarihinde en çok sefere çıkan padişah olmuştur. Bu özelliği sebebiyle Avrupalılar tarafından kendisine Muhteşem Süleyman denilmiş bazı Avrupalılar ise onu Büyük Türk olarak zikretmiştir. yaptığı kanunlar ve adaletli yönetimi ile de kendisine Kanuni unvanı verilmiştir.

Belgrad’ın fethi

Kanuni ilk seferini Belgrad üzerine yaparak Kuruluş Devrinden beri alınamayan Belgrad’ı Osmanlı sınırlarına dahil etti. 1522 yılında Rodos Adası şövalyelerden alınarak Doğu Akdeniz de üstünlük sağlanmıştır. Aynı zaman da Rodos ta bulunan Cem Sultan’ın oğlu Şehzade Murad ile oğulları boğdurtmuş ve eşiyle iki kızını da payitaht İstanbul’a göndermiştir ancak bazı tarihçiler Cem Sultan’ın torunlarının günümüz de Avrupa da yaşadığını ancak Hristiyan olarak yaşadıkları için Osmanoğulları’nın onları kendi aralarına almaktan imtina ettiklerini iddia etmektedir.

Rodos Seferi dönüşünde Kanuni Sultan Süleyman Veziri Azam  Piri Mehmed Paşayı yaşından dolayı dinlenmesi için emekliye sevk etmiş yerine de vezirlerden birini değil Şehzadelik yıllarında köle olarak aldığı sonra en yakın arkadaşı olan ve Has odabaşı görevinde bulunan Pargalı İbrahim’i atamıştı bu durum o zaman kadar Osmanlı tarihinde görülmüş bir olay değildi.

1525 yılında Pavia Savaşında bozguna uğrayarak Roma Cermen İmparatoruna tutsak düşen Fransa Kralı Fransuva’nın (Bazı kaynaklar ismini François veya Françesko diye de zikreder) annesi Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman’dan oğlunu kurtarması için yardım isteyince Kanuni Sultan Süleyman anlaşma sağlayarak Fransuva’nın özgür kalmasını sağlamışsa da Macaristan üzerine sefere çıktı.

Kanuni Sultan Süleyman Dönemi Kronolojisi hakkında detaylı bilgi almak için bu yazımıza göz atabilirsiniz.

Dönemi

1526 yılında Kanuni Sultan Süleyman Mohaç Meydan Muharebesinde Haçlı ordusunu 2 saat gibi kısa bir süre de yenilgiye uğratarak Macaristan üzerinde hakim konuma gelmiştir. Kanuni sultan Süleyman’ın Macaristan Seferinden dönüşünden sonra yani 1527 yılında Safeviler boş durmamış ve Anadolu da karışıklıklar çıkararak Şiilik propagandası yapmaya başlamışlardı.

Bozok ta Baba Zünnun Orta Anadolu da ise Kalender Şah isyanlarını tertib etti. Her iki isyanda Osmanlı Devleti tarafından bastırıldı ise de aradan çok fazla zaman geçmeden bu sefer Molla Kabız adında İranlı bir Mollanın Hz. İsayı diğer peygamberlerden üstün tutma propagandaları baş gösterdi.

Molla Kabız da Divanı Hümayun da yargılanmış hatta hak dine dönmesi istenmiş fakat kabul etmeyince de idam edilmişti. 1529 yılında Kanuni Sultan Süleyman Viyana üzerine sefere çıkmış ancak mühimmat eksikliğinden dolayı istenilen sonuca ulaşılamamış ve seferden bir başarı kazanamadan geri dönülmüştü. Bundan sonra İran üzerine yapılacak seferler üzerinde yoğunlaşılmıştı. 1535 yılında Osmanlı Devleti ile Fransa arasında bir ticaret anlaşması yapılarak Akdeniz ticaretini canlı tutmak hedeflendi. Anlaşmanın süresi her iki hükümdar hayatta kalana kadar geçerli olacak ve anlaşmadaki haklardan her  iki ülkenin tüccarları da faydalanacaktı.

İran seferindeki hataları ve Serasker Sultan unvanını kullanması sebebi ile Veziri Azam Pargalı Damat İbrahim Paşa Kanuni Sultan Süleyman’ın emri ile 1536 yılında idam edildi ve yerine Ayas Paşa Veziri Azam olarak tayin edildi. Kanuni döneminde devletin sınırları batı da Orta Avrupa’ya, doğu da İran topraklarına ve güney de ise Kuzey Afrika’nın tamamına ulaşmıştı. Onun devrinde Cezayir Beylerbeyi olan Hızır Reis(Barbaros Hayreddin Paşa) ülkesini kendi isteği ile Osmanlı Devletine bağışlamış ve kendisi de Kaptanı Derya görevine getirilmişti.

Kanuni Devrinde Barbaros Hayreddin Paşa, Piri Reis, Turgut Reis gibi önemli denizciler sayesinde denizler de de önemli başarılar elde edildi. Özellikle Barbaros Hayreddin Paşa’nın 1538 yılında Andre Doria komutasındaki büyük haçlı ordusunu Preveze açıklarında emrindeki az kuvvetle büyük bir yenilgiye uğratarak zafer kazanmış ve bu zafer günümüzde Donanma Günü olarak kutlanmaktadır.

Budin Macaristan Seferleri

1540-1542 yılları arasında Budin ve Macaristan üzerine yeni seferler yapıldı. 1543 yılında Hürrem Sultan dan doğan Şehzade Mehmed vefat eti. Şehzade Mehmed’in ölümü sebebi ile müteessir olan Kanuni Sultan Süleyman oğlu için bir türbe yaptırmış ve sandukasının üzerine taht koydurtmuştu. Bir kısım tarihçiler bunun sebebini Kanuni’nin kendisinden sonra padişah olmasını istediğini ancak vefat edince de tabutuna taht koyarak bu niyetini ifade etiğini söyler.

1544 yılında Hadım Süleyman Paşa görevinden alınarak yerine Damat Rüstem Paşa 1546 yılında da vefat eden Kaptanı Derya Hayreddin Paşa’nın yerine Sokollu Mehmed Paşa getirildi. Bundan sonra da İran ve Orta Avrupa üzerine yapılacak seferlere yoğunlaşıldı.

Kanuni Sultan Süleyman İran üzerine sefere çıktığı 1553 yılında oğlu Şehzade Mustafa’nın isyan hazırlığında olduğu dedikoduları üzerine Şehzade Mustafayı otağına çağırmış ancak Şehzade Mustafa otağa girdiğinde babasını görememiş üzerine yedi dilsiz cellat atılarak Şehzade Mustafayı boğmaya çalışmıştı ancak Şehzade Mustafa pehlivan olduğu için hepsinden kurtuldu. Fakat sonradan otağa giren Bostancı başı Zal Mahmut Ağa Şehzade Mustafa’nın sırtına baltası ile vurarak onu yere düşürdü ve boğarak öldürdü. Şehzade Mustafa’nın cansız bedeni otağdan çıkarıldı ve yeniçerilerin önüne serildi.

Kanuni Sultan Süleyman oğlunun ölümüne ağlarken ağlarken Veziri Azam Rüstem Paşa teselli de bulunmaya çalışsa da Kanuni Sultan Süleyman Konuş Rüstem konuş ne devlet senin ne de evlat diye cevap vermişti. Şehzade Mustafa’nın ölümü hem askerleri hem de tebaayı üzmüştü. Çünkü Şehzade Mustafa tebaa ve asker tarafından çok seviliyordu. Kanuni Sultan Süleyman oğlu Şehzade Mustafa taraftarlarının isyan çıkarmasını önlemek için Şehzade Mustafa’nın oğlu Şehzade Mehmed’i boğdurtarak bu ihtimalin de önüne geçmiş oldu.

Aynı yıl Hürrem Sultandan doğan Şehzade Cihangir ağabeyi Şehzade Mustafa’nın ölümüne dayanamayarak üzüntüsünden vefat etti. Şehzade Mustafa’nın idam edildiği gün Veziri Azamlıktan azledilen Rüstem Paşa’nın yerine Kara Ahmed Paşa getirildi ancak 1555 yılında İran seferi dönüşü hakkında çıkan bir takım dedikodular üzerine Kara Ahmed Paşa Veziri Azamlıktan azledilerek idam edildi ve yerine tekrar Rüstem Paşa getirildi. Bundan sonraki yıllar da Osmanlı donanması adalar ve Afrika üzerine seferlere çıktı.

1559 yılında Hürrem Sultan’ın ölümü üzerine Şehzade Bayezid ve Şehzade Selim arasındaki anlaşmazlıklar daha da arttı. Şehzade Bayezid ağabeyi Selim’i Saf dışı bırakabilmek için taht mücadelesine girişti. Ancak Kanuni Sultan Süleyman’ın Şehzade Selim’in tarafını tutmasıyla bozguna uğradı ve İran’a kaçtı.

1561 yılında İran Şahı Tahmasb ile yazışan Kanuni İran’a elçiler gönderdi ve İran’a giren Osmanlı elçileri Şehzade Bayezid ve oğullarını boğdurulmak sureti ile öldürdü. Bazı tarihçilerin iddiasına göre Kanuni Sultan Süleyman oğlu Şehzade Bayezid ile çocuklarını idam ettirme niyetinde değildi hatta affetmekten yanaydı. Bazı rivayetlere göre de Şehzade Bayezid ve oğullarının cenazeleri İran’dan çıkarılacağı zaman İran da bulunan Türkmenler’in Osmanlı elçilerini taş yağmuruna tuttuğu iddia edilir.

Şehzade Bayezid idam edilmeden önce Rüstem Paşa vefat etti yerine Semiz ali Paşa atandı. Semiz Ali Paşa’nın 1565 yılında ölümü üzerine yerine Sokollu Mehmed Paşa Veziri Azam olarak tayin edildi.1566 yılında Kanuni Sultan Süleyman 10 yıldan fazla bir zamandır sefere çıkmadığı için Avusturya üzerine sefer kararı almış ve eski gücünde olduğunu göstermek istemişti.

Ölümü

1566 yılında ordusunun başında son kez sefere çıkarak Zigetvar kalesini kuşattı ancak Zigetvar Kalesinin düştüğünü zaferin kazanıldığını göremeden vefat etti. Ölümü Veziri Azam Sokollu Mehmed tarafından gizlendi. Şehzade Selim’e bir mektup göndererek babasının öldüğünü ve gelip derhal ordunun başına geçmesini istedi. Şehzade Selim gelene kadar etraftaki bazı kaleleri fethettirdi ve padişahın ölümünü yaklaşık 48 gün gizledi. Bazı rivayetlere göre Kanuni Sultan Süleyman’a çok benzeyen Ferhat Ağanın Kanuni Sultan Süleyman’ın yerine geçtiği söylenir.

Kişiliği

Kanuni Sultan Süleyman iyi bir hükümdar ve asker olmasının yanında aynı zaman da lakabından da anlaşılacağı üzere adaletli bir kişiliğe sahipti. Ciddiyet sahibir defasında karıncalar otağında ki direkleri kemirmeye başlayınca onları öldürmek için fetva istemiş ancak verilmeyince karıncaları öldürmek yerine otağının yerini değiştirmişti. sabırlı ve verdiği karardan kolay vazgeçmeyen biriydi. Yaptığı her işte fetva alırdı. Ölürken çekmecesi ile gömülmek istenmiş buna itirazlar çıkınca çekmeceden dökülen fetvaları alan Ebussuud Efendi’nin Ah! Süleyman sen kendini kurtardın ya ben ne yapacağım diyerek hüzünlendiği anlatılır.

Aynı zaman da şair olan Kanuni Sultan Süleyman şairdi ve Muhibbi mahlası ile şiirler yazardı hatta 2779 şiir yazdığı söylenir. 46 yıllık saltanatı ile Osmanlı Hanedanında en uzun süre tahtta kalan padişahtır. Onun ölümünden sonra bazı tarihçilere göre de onun devrinde bazı çatlaklıklar meydana gelmiş ancak tarihçilerin ortak görüşüne göre Duraklama Devri Sokollu Mehmed Paşa’nın ölümü ile 1579 yılından sonra yani torunu III. Murad Devrinde başlamıştır. Onun zamanında medreseler çoğalmış ve Süleymaniye Medreseleri de yapılmaya başlanmıştır. Sülemaniye Camii de yine onun devrinde Mimar Sinan’a yaptırılmıştır.

Eşleri

  • Hürrem Sultan: Şehzade Mehmed, Mihrimah Sultan, Şehzade Selim, Şehzade Abdullah, Şehzade Bayezid ve Şehzade Cihangir’in annesidir. 1559’da vefat etti.
  • Mahidevran Sultan: (bazı kaynaklarda adı Gülbahar olarak zikredilir) Arnavut kökenlidir (Bazı kaynaklar da Kırım Türklerinden olduğu da iddia edilir). Şehzade Mustafa, Şehzade Ahmed (Bazı kaynaklara göre) ve Raziye Sultan’ın annesidir. Oğlu Şehzade Mustafa’nın boğdurulmasından sonra Bursa’da yaşamaya başladı. Bursa da yaşamaya başladı. 1581 yılında III. Murad Devrinde Bursa’da vefat etti ve oğlu Şehzade Mustafa’nın yanına gömüldü.
  • Gülfem Hatun: Şehzade Murad’ın annesi olduğu iddia edilir.
  • Fülane Hatun: Şehzade Mahmud’un annesidir.

    Çocukları

  • II. Selim: Hürrem Sultan’ın oğludur. 1524 yılında doğdu. Babasının ölümü üzerine tahta geçti
    Şehzade Mahmud: 1512 yılında, Fülane Hatun’dan Dünyaya geldi 1521’de, geçirdiği dokuz yaşındayken vefat etti.
  • Şehzade Mustafa: 1515 yılında Mahidevran Sultanın oğlu olarak dünyaya geldi. Tahta geçmek için isyan hazırlığında olduğu iddiaları üzerine İran seferindeyken 1553 yılında hünkar babasının otağına çağrılarak idam edildi. Ölümünden kısa bir süre sonra da oğlu Şehzade Mehmed Kanuni Sultan Süleyman’ın emri ile idam edildi.
  • Şehzade Murad: 1521’dedoğdu ve aynı yıl içinde vefat etti. Murad’ın annesi  Gülfem Hatun’un oğlu olduğu iddia edilir.
  • Şehzade Mehmed: 1521 yılında Hürrem Sultan’ın oğlu olarak dünyaya geldi. 1543 yılında vefat etti.
    Mihrimah Sultan: 1522 yılında, Hürrem Sultan’ın kızı olarak dünyaya geldi, 1578’de vefat etti.
  • Şehzade Abdullah: 1522 veya 1523 yılında doğduğu bilinmektedir.Hürrem Sultan’dan Sultandan dünyaya gelmiştir. Henüz 2-3 yaşlarındayken vefat etti.
  • Şehzade Bayezid: 1525’teyılında Hürrem Sultan’ın oğlu olarak dünyaya geldi. Ağabeyi Şehzade Selim ile girdiği  taht mücadelesinde yenilgiye uğrayınca İran’a kaçtı. 1561’de İran’a gönderilen Osmanlı elçileri tarafından çocukları ile beraber boğduruldu
  • Şehzade Cihangir:  1528 yılında Hürrem Sultan’ın oğlu olarak dünyaya geldi. 1553 yılında ağabeyi Şehzade Mustafa’nın ölümüne dayanamayarak vefat etti.
  • Raziye Sultan: 1524 yılında Mahidevran Sultan’ın kızı olarak doğdu. 1571 yılında vefat etti.

 

Daha Fazla Göster

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu