İlhan Berk Kimdir?
Hayatı
1918 yılında Manisa’da dünyaya gelen İlhan Berk, ilk ve ortaöğrenimini Manisa’da tamamlamıştır. Eğitim hayatı daha sonra Balıkesir Necatibey İlköğretmen Okulu ve Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Fransızca Bölümü ile devam etmiştir. İlhan Berk, pek çok farklı ilde Fransızca öğretmenliği yapmıştır. Ardından Ankara’da Ziraat Bankası Yayın Bürosu’nda çevirmen olarak görev yapmıştır. İlhan Berk’in iş hayatı 1969 yılında emekliliği ile sona ermiştir.
Emekliliğinin ardından şiir ve yazı yazmaya yönelen İlhan Berk’in ilk şiiri, Manisa Halkevi Dergisi’nde yayınlanmıştır. İlhan Berk, 28 Ağustos 2008 yılında henüz 90 yaşında iken Bodrum’da hayata veda etmiştir.
Edebi Kişiliği
İlhan Berk, ilk şiirlerinde hece ölçüsü ve kafiye kullanmıştır. Zaman içerisinde serbest şiire yönelmiş ve nesre yaklaşan, anlamsız, çağırışımla dolu bir şiir anlayışına sahip olmuştur. İlk şiirlerini 1935 yılında kitaplaştırmıştır. İlhan Berk’in eserleri, maddecilik ve erotizm ögelerini içermektedir. Yalnız düz yazıya yaklaşan şiirler ile yetinmeyen İlhan Berk, aynı zamanda Doğu şiirinin klasik kalıplarını da kullanmış, türkü ve beyit gibi biçimlerden de yararlanmıştır. İlhan Berk, gazeli modern bir tür olarak görmektedir.
İlhan Berk’in edebi hayatı kısaca; değişik evrelerden geçen, çeşitli ödüller alan, İkinci Yeni anlayışına rağmen folklor unsurlarına yer veren, geçmiş ve mitoloji hakkında zengin çağrışımları olan ve herkesin kendine göre yorumlayabileceği anlamlar içeren eserlerinden oluşmaktadır. İlhan Berk’in sanatı, dili ve anlayışı sürekli bir değişim içinde olmuş ve bu değişim onu başarıya taşımıştır.
İlhan Berk, “Şiir anlam için yazılmaz” görüşünü savunmuş ve soyut şiiri destekleyerek en uç noktalara taşımayı başarmıştır. Eserleri; anlamsız ifadelere, zengin çağırışımlara ve çok yoğun telmihlere yer vermektedir. İlhan Berk, yalnızca anlamsızlığı savunmuştur ve bu sebeple çok eleştirilmiştir. Bu eleştirilerin ardından İlhan Berk, şiirde konuyu tamamen yok etme girişiminde bulunmuştur.
Türkiye Şarkısı, İstanbul ve Günaydın Yeryüzü aslı kitaplarında geleceğe dair toplumsal özlemlerini dile getirmiş olan İlhan Berk, aynı zamanda Aşıkane adlı eserinde nesneleri aşırı biçimde vurgulamıştır. Şenlikname adlı şiirinde ise iyice düz yazıya yönelmiştir.
Eserleri
- Güneşi Yakanların Selamı (1935)
- İstanbul (1947)
- Günaydın Yeryüzü (1952)
- Türkiye Şarkısı (1953)
- Köroğlu (1955)
- Galile Denizi (1958)
- Çivi Yazısı (1960)
- Otağ (1961)
- Mısırkalyoniğne (1962)
- Âşıkane (1968)
- Taşbaskısı (1975)
- Şenlikname (1976)
- Atlas (1976)
- Kül (1978)
- İstanbul Kitabı (1980)
- Kitaplar Kitabı (1981)
- Deniz Eskisi (1982)
- Delta ve Çocuk (1984)
- Galata (1985)
- Güzel Irmak (1988)
- Pera (1990)
- Dün Dağlarda Dolaştım Evde Yoktum (1993)
- Avluya Düşen Gölge (1996)
- Şeyler Kitabı Ev (1997)
- Çok Yaşasın Sayılar (1998)
Düz yazı
- Şifalı Otlar Kitabı (1982)
- Bir Uzun Adam (1982)
- El Yazılarına Vuruyor Güneş (1983)
- İnferno (1994)
- Kanatlı At (1994)
- Logos (1996)
- Poetika (1997)
Ödülleri
- 1979 Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü
- 1980 Behçet Necatigil Şiir Ödülü
- 1983 Yeditepe Şiir Armağanı
- 1988 Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü