Kimdir

İbrahim Şinasi Kimdir? Edebi Kişiliği

İbrahim Şinasi, 5 Ağustos 1826 yılında İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Babası topçu Yüzbaşı Mehmet Ağa, Osmanlı-Rus savaşında şehit olmuş ve annesi tarafından yakınlarının desteği ile büyütülmüştür. İlköğrenimini Mahalle Sıbyan mektebi ve Fevziye okulunda tamamlamıştır. Daha sonra Tophane’deki Müşiriyeti Mektubi Kalemine kâtip adayı olarak girmiştir. Bu arada Arapça ve Farsça dersleri alan İbrahim Şinasi, aynı kalemde görev alan Reşat Bey’den Fransızca dersleri almıştır. Şinasi görevindeki üstün başarısı nedeniyle önce memurluğa daha sonra da hulefalığa yükselmiştir.

Hükümet Şinasi’yi bilgi ve tecrübelerini arttırması amacıyla Paris’e göndermiştir. Burada doğu kültürleri araştırmacısı De Sacy ailesi ile ilişki kurmuş ve Pavet de Courteille’nin araştırmalarına yardım etmiştir. Lamartine’in toplantılarını izleyen ve Ernest Renan ve dilbilimci Littre ile tanışan İbrahim Şinasi, 1851 yılında Societe Asiatique’e üye seçilmiştir.

1854 yılında İstanbul’a dönen İbrahim Şinasi, bir süre Tophane kaleminde çalıştıktan sonra Meclis-i Maarif üyeliğine atanmıştır. Koruyucusu olan Sadrazam Mustafa Reşit Paşa görevinden ayrıldıktan sonra üyelikten çıkarılmıştır. Reşit Paşa’nın 1857 yılında göreve geri dönmesi ile o da görevine geri döndü.

Gazetecilik Hayatı

İbrahim Şinasi, Agâh Efendi ile birlikte 1860 yılında Tercüman-ı Ahval gazetesini çıkarmıştır. 2 yıl sonra 1862 yılında Tasvir-i Efkâr gazetesini çıkarmıştır. İbrahim Şinasi yazılarında hükümeti eleştirdiği ve Abdülaziz’e karşı yapılan eylemleri desteklediği için 1863’de Meclis-i Maarif ’teki görevine son verilmiştir.

Bunun üzerine 1865 yılında gazeteyi Namık Kemal’e bırakarak Fransa’ya gitmiştir. Burada tamamlayamadığı kapsamlı bir Türkçe sözlük üzerinde çalışmıştır. 1867 yılında İstanbul’a dönen ve kısa bir süre sonra tekrar Fransa’ya giden sanatçı, 1869 yılında tekrar İstanbul’a dönmüştür. Döndükten sonra bir matbaa açarak eserlerinin basımıyla uğraşmış ve 1871 yılında beyin tümöründen yaşamını yitirmiştir.

Edebi Kişiliği

Fransız kültürü etkisinde kalan ve bu yönde eserler vermiş, batı şiiri hakkında Türk okuyucuya ilk bilgiyi veren Tercüme-i Manzume adlı eserini 1858’de yayınlamıştır. Divan şiirinden tamamen farklı denemeler yapmıştır. Şinasi ilklerin sanatçısıdır. Şinasi ilkleri arasında, ilk tiyatro, ilk şiir çevirisi, ilk özel gazete gelir. Hatta ilk noktalama işaretlerini kullanan sanatçı yine İbrahim Şinasi’dir. Klasisizm akımından etkilenen yazar, batı edebiyatı yolunda eserler veren ilk Türk yazardır. Şinasi Tanzimat dönemi Türk edebiyatı için önemi büyük yazarlardan biridir.

Genellikle didaktik şiirler yazan sanatçı, şiirlerinde aruz ölçüsünü kullanmıştır. İbrahim Şinasi şiirleri söz oyunlarından kurtararak şiire konuşma dilini getirmiştir. Konuşma dilini yazı diline getirmeye çalışmış ve düşüncelerini basit ve açık bir anlatımla ortaya koymuştur. Şiirlerinin konusunu seçerken akıl, medeniyet, kanun, hak ve adalet gibi kavramları kullanmıştır. Şinasi’nin “Şair Evlenmesi” adlı tek perdelik tiyatro oyununda görücü usulü ile evlenmeyi eleştirmiştir. Bu eserinde Moliere’den etkilenmiş, sık sık atasözü ve halk deyişlerine yer vermiştir. Şair Evlenmesi batı tarzı komedi ile orta oyununun sentezi olarak tarif edilebilir.

İbrahim Şinasi Sözleri

Koyamam kargayı bülbül yerine çiçek açmış gülü diken yerine.

Aşk kim kalbe gıdadır ne yenir ne yutulur bir demir leblebidir çiğneyene aşk olsun.

İbrahim Şinasi’nin Eserleri

  • Tercüme-i Manzume
  • Müntehabât-ı Eş’âr
  • Şair Evlenmesi
  • Durûb-ı Emsâl-i Osmaniye

Daha Fazla Göster

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Göz Atın
Kapalı
Başa dön tuşu