III. Selim Kimdir?

Bu yazımızda 28. Osmanlı padişahı ve 107. İslam halifesi III. Mustafa'nın oğlu III. Selim hakkında bilgiler verdik.

İçindekiler

III. Selim Kimdir, III. Selim’in Hayatı, III. Selim dönemi önemi ve III. Selim hakkında daha fazla bilgiye bu makaleden sahip olabilirsiniz.

Hayatı

III. Mustafa ile Mihrişah Valide Sultan’ın oğlu olarak 1760 yılında (1761, 1762 yıllarında doğduğuna dair iddialar da mevcuttur)dünyaya geldi. babası III. Mustafa vefat ettiğinde henüz 13 yaşındaydı. Kaideler gereği tahta hanedanın ekber evladı olarak amcası I. Abdülhamid geçti. Şehzadeliğinde iyi bir eğitim aldı.

Fransız Devriminin olduğu ve I. Abdülhamid’in vefat ettiği 1789 yılında tahta geçti. 100 yıl aradan sonra tahta çıkan en genç Osmanlı padişahı idi. Tahta çıktığında amcası I. Abdülhamid devrinde başlayan Rusya ve Avusturya savaşları devam etmekteydi. 1791 yılında Avusturya Fransız Devriminin etkileri sebebi ile Ziştovi Anlaşmasını imzalayarak savaştan çekildi.

Bu anlaşma ile Avusturya Orsova hariç savaşta işgal ettiği yerlerden geri çekildi bu anlaşmadan sonra Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında bir daha savaş yaşanmadı.Rusya tarafında ise durum hiçte iyi değildi. Osmanlı kuvvetleri Ruslar karşısında bozguna uğrayınca Osmanlı Devleti ile Rusya arasında 1792 yılında Yaş Anlaşması imzalandı.

Bu anlaşma ile Kırım’ın Rusya’ya ait olduğu kabul edilirken Dinyester Nehri de iki ülke arasında sınır olarak kabul edildi. Kırım’ın tamamen Rus hakimiyetine girmesi üzerine Karadeniz ve boğazlar Rus tehdidi altına girmiş ve Karadeniz Türk gölü olmaktan çıkmıştır.

III. Selim Osmanlı padişahları arasında önemli bir yere sahiptir. Çünkü kendisi amcası I. Abdülhamid’in tamamlayamadığı ıslahat hareketlerini tamamlamak derdindeydi ve ıslahatların gerçekleşeceğine inancı tamdı. 1793 yılında Nizam-ı Cedid adıyla yeni bir ordu kurdu. III. Selim’in yaptığı bütün yenilik hareketleri de bu adla anılır oldu.

Nizam-ı Cedid ordusu ilk başarısını 1798 yılında Mısır’a saldıran Napolyon Bonapart karşısında Cezzar Ahmet Paşa komutasında kazandı. 1799 yılında Fransız kuvvetleri başarı kazansa da daha fazla tutunamayarak geri çekildi. 1801 yılında imzalanan Paris Anlaşmasıyla Fransa’nın Mısır seferi sona erdi.

III. Selim Dönemi Kronolojisi hakkında detaylı bilgi almak için bu yazımıza göz atabilirsiniz.

Kişiliği

Nizam-ı Cedid ordusunun başarısını gören III. Selim yeniçerilerin de Nizam-ı Cedid askerleri gibi giyinmesini ve talim yapmasını emredince yeniçeriler bu durumdan hoşnut olmadı ve huzursuzluklar baş gösterdi. Hatta Nizam-ı Cedid hareketleri yenilikten rahatsız olan kesimler tarafından Nizam-ı Yezid hareketleri olarak addedilmeye başlandı.

1802 yılında Fransa ile Osmanlı Devleti arasında Paris’te bir dostluk anlaşması imzalandı. 1804 yılında Sırplar Fransız Devrimi’nin getirdiği fikirlerden etkilenerek Rus ve Avusturya casuslarının kışkırtmaları sonucunda da isyan etti. Öte yandan Mısır da ise çalkantılar devam etmekteydi. Mısır da otorite sağlamlaştırıldıktan sonra Mısır valiliğine 1805 yılında Kavalalı Mehmet Ali Paşa tayin edildi.

Aynı yıl Ruslarla bir dostluk anlaşması da imzalandı. Rus yanlısı Eflak ve Boğdan prenslerinin görevden alınması üzerine Rusya bu durumdan hoşnut olmadı ve Eflak ve Boğdan’a asker çıkardı. Osmanlı Devleti de buna karşılık olarak boğazları Ruslara kapattı. 1806 yılında ise Osmanlı Devleti ile Rusya arasında savaş patlak verdi.

Osmanlı-Rus Savaşı devam ederken İstanbul da büyük bir kargaşa çıktı 1807 yılında Kabakçı Mustafa önderliğinde ayaklanan Nizam-ı Cedid karşıtları saraya yürüyüp III. Selim’i hal ettiler ve yerine IV. Mustafa tahta çıkarıldı. IV. Mustafa’nın saltanatı süresince saray da bir kaos ve kargaşa ortamı hakim oldu.

1808 yılında Rusçuk Ayanı Alemdar Mustafa Paşa 15.000 askeri ile birlikte saraya yürüyüp IV. Mustafayı tahttan indirip III. Selim’i tekrar tahta geçirme istedi ise de başaramadı çünkü saraya dayandığında IV. Mustafa kendi hayatını garanti altına almak için III. Selim ve Şehzade Mahmud’un öldürülmesini emretti III. Selim odasında ibadetle meşgul iken kapısına dayanan kişiler tarafından katledildi.

III. Selim’in ölmeden önce direndiği de rivayet edilir. Bazı kaynaklara göre III. Selim’in çocukları olmamıştır. Bazı kaynaklara göre de çocukları olmuş fakat oğlu olmamıştır. Kız çocuklarının ismine ise bir çok kaynakta rastlanmaz.

III. Selim Islahatları

Yeniçerilerin Esame alması yasaklandı.
Nizam-ı Cedit adıyla modern bir ordu kuruldu.
Nizam-ıCedid ordusunun masraflarını karşılamak için İrad-ı Cedid adıyla yeni bir hazine kuruldu.
1800 yılında Humbaracı Ocağına bağlı olarak Mühendishane-i Fünun-i Berr-i Hümayun kuruldu.
Avrupa da daimi elçilikler açılmaya başlandı.

Kişiliği

III. Selim tebaa arasında dindarlığı ile ün salmıştı. Müziğe ve şiire büyük ilgi duymuştur. İlhami mahlası ile şiirler yazmış ve çok sayı da şarkı da bestelemiştir. Şehzadeliğinde bilgili ve kültürlü olarak yetişmiş ve batı kültürüne de ilgi duymuştur.