I. Abdülhamid Kimdir,I. Abdülhamid’in Hayatı, I. Abdülhamid dönemi önemi ve I. Abdülhamid hakkında daha fazla bilgiye bu makaleden sahip olabilirsiniz.
Doğum Tarihi : 1725
Doğum Yeri: İstanbul
Baba Adı: III. Ahmed
Anne Adı: Rabia Şermi Sultan
Ölüm Tarihi: 1789
Öldüğü Yer: İstanbul
Saltanat Süresi: 1774 – 1789
Kabri: İstanbul (Eminönü’nde Sultan I. Abdülhamid Türbesi’ndedir.)
Hayatı
Sultan Birinci Abdülhamid Han, yirmi yedinci Osmanlı padişahıdır. Doksan birinci İslâm halifesidir.
Babası Sultan Üçüncü Ahmed Han, annesi Râbiâ Şermî Sultan’dır. 20 Mart 1725 tarihinde Topkapı Sarayı’nda doğdu. Annesi ona kuvvetli bir tahsil yaptırdı. Zamanında ki mevcut tarihlerin hepsini gözden geçirdi. Hat sanatı ile de meşgul oldu. Çok hassas ve nazik bir insandı. Zamanında bir çok ıslahat ve imar hareketlerinde bulunmuştur.
Namaz ve diğer ibâdetlerine çok ehemmiyet verir, Kur’ân-ı Kerîm’i elinden düşürmezdi. Onun bu takvası ile halk arasında kerametlerinden bile bahsedildiği olmuştu. Allah rızâsına ve kul hakkına son derece dikkat ederdi. Tarih okumaya meraklı olup çok iyi derecede tarih bilirdi. Esasen bütün Osmanlı padişahları dindar ve ilim sahibi idiler. Her birinin ayrı ayrı hususiyetleri vardı.
Kişiliği
Sultan Birinci Abdülhamid Han, akıllı, zeki, ileri görüşlü, kültürlü ve gayretli idi. İyi derecede dini tahsil gördü.
Sultan Birinci Abdülhamid Han, ağabeyi Sultan Üçüncü Mustafa Han’ın 21 Ocak 1774 tarihinde vefatıyla kırk dokuz yaşında Osmanlı padişahı oldu. Osmanlı Devleti ne eski gücünü kazandırmak istiyordu.
Dönemi
Osmanlı Devleti’nin çok sıkıntılı bir devresinde sultan olmuştu. Ruslar, Avusturyalılar, İranlılar her taraftan Osmanlı topraklarına saldırıyorlardı. Ayrıca tecrübeli sadrâzam ve devlet adamlarının sayısı da gün geçtikçe azalıyordu. Yenisi de yetişmiyordu.
Dış güçler Osmanlı Devleti’ni içten çökertmek için gizli gizli çalışıyorlardı.
Sultan Birinci Abdülhamid Han, Eshâb-ı Kirâm’dan Ebu Eyyüb el- Ensari Hazretleri’nin kabrini ziyaret ettikten sonra şöyle duâ etmişti:
“Ya Rabbi, dinime, vatanıma ve milletime hizmet edebilmem ve Müslümanları sıkıntıdan kurtarabilmem için bana yardım et!”
Sultan Birinci Abdülhamid Han, padişah olduğu sırada Osmanlı Devleti, 6 yıldan beri Rusya ile savaşıyordu. 21 Temmuz 1774’de Osmanlı Devleti ile Rusya arasında Küçük Kaynarca Anlaşması imzalandı. 1769’da Osmanlı, 1447’den beri muhafaza ettiği dünyanın en güçlü ve birinci devleti olma vasfını nispeten kaybetmeye başladı.
Küçük Kaynarca Anlaşması’nın en ağır maddesi, Karadeniz’i bir Türk gölü olmaktan çıkaran Kırım Hanlığı’nın istiklâli maddesiydi. Aslında bu madde ile Kırım, Rusya’nın eline düştü. Sultan Üçüncü Mustafa Han, Rus harbinin verdiği üzüntüden vefat etmişti. Padişahların bu hassasiyetine karşılık sonraki asırlarda, koskoca ülkelerin kaybından mesul olan bazı devlet adamlarının, kılı bile kıpırdamamıştır.
Islahatları
- Haremeyn-i Şerifeyn’e (Mekke ve Medine’ye) hizmeti gaye edinmişti. Halkına karşı şefkatli, ailesine karşı da iyi bir baba idi.
- Annesi Râbia Sultan’ın ruhu için 1778’de Beylerbeyi’nde bir cami, muvakkithâne, hamam ve sıbyan mektebi yaptırdı. Medine-i Münevvere’de medrese, Emirgân’da cami, Eminönü’nde bugünkü Dördüncü Vakıf Hanı’nın yerinde büyük bir imaret (aş evi) ve yanında çeşme,sebil, sıbyan mektebi, medrese, türbe ve bir kütüphane yaptırdı. Kütüphanedeki kitaplar Süleymaniye Kütüphanesi’ne konulmuştur. Medrese binası da bugün Borsa Binası olarak kullanılmaktadır.
- Beylerbeyi İskele Meydanı, Havuzbaşı, Araba Meydanı, Çınar Önü ve Çamlıca Kısıklı meydanlarına çeşme, Beylerbeyi Câmii’ni tamir ve Emirgan’da bir cami, çeşme, hamam ve dükkanlar yaptırdı. Ayrıca hanımı Hümâşah Sultan ile oğlu Mehmed için bir çeşme, İstinye Neslişah Camii yanında bir çeşme (1783), Kabataş yakınında bir çeşme yaptırdı.
- Sultan Abdülhamid Han, ordu ve devlet işlerinde yenilikler yapmaya çalıştı. Yeni talimli bir ordunun kurul- masına çok gayret gösterdi.
- Sultan Birinci Abdülhamid Han zamanında, uzayıp giden harplere rağmen, askerî sahada da büyük yeniliklere başlandı.
- Riyaziye mektebi Sultan Abdulhamid Han zamanında açıldı.
- Sultan Birinci Abdülhamid Han zamanındaki teknik teşkilâtlar ve ıslahatlar daha sonraki ıslahat ve yeniliklere esas teşkil etmiştir.
Sultan Birinci Abdülhamid Han Mescıd-ı Nebevî’de büyük tamirler yaptırdı. Bu tamirde Babü’s- Selam’dan güneydoğudaki müezzim kapısına kadar mermer döşendi. İlk saftaki sütunlara da mermer kondu.
I. Abdülhamid Dönemi Kronolojisi hakkında detaylı bilgi almak için bu yazımıza göz atabilirsiniz.
Eşleri
- Nükhetsezâ Hanım
- Aimée du Buc de Rivéry
- Ayşe Sineperver Sultan
- Nakşidil Sultan
Çocukları
- Mustafa
- Mahmud
- Abdullah
- Mehmed
- Ahmed
- Abdülaziz
- Abdurrahman
- Melek Hanım
- Esma Sultan
- Hatice Sultan
- Alemşah
- Saliha
- Zekiye
- Hibetullah
- Rabia Sultan