BiyolojiNedir

Mayoz Bölünme Nedir?

Eşeyli üreyen canlıların üreme hücrelerinde görülen ve kromozom sayısının yarıya indirgendiği bölünme çeşidine mayoz bölünme adı verilir. 2n (Diployit) kromozomlu bir hücreden n (Haployit) kromozomu dört hücre oluşur ve bu hücrelere gamet ya da eşey hücresi adı verilir. Bölünme sonucu oluşan Haployit hücreler döllenerek zigotu oluştururlar. Daha sonra zigot bölünerek gelişir ve diployit organizmayı oluşturur. Böylelikle eşeyli üreyen canlıların kromozom sayısı mayoz bölünme sayesinde sabit kalır. Belirli bir gelişmişlik düzeyine ulaşan hücrelerin stoplazma miktarı artar ve hücre çekirdeği hücreyi kontrol edemeyecek hale gelir. Bu durumda hücre bölünür.

Mayoz Bölünmenin Evreleri

Mayoz-1 ve Mayoz-2 adlı iki evreden oluşan mayoz bölünmede ilk olarak Mayoz-1 evresi, İnterfaz -1 evresiyle başlar. Bu ilk evrede hücre bölünmek için hazırlıklarını tamamlar ve DNA eşleşmesini gerçekleştirir. Bundan sonra çekirdek ve çekirdekçik erir, kromatin iplikler kromozomlara dönüşür. Kromozom çiftleri bir araya gelerek tetratları oluşturur. Daha sonra hücre, Metafaz-1 evresiyle bölünmeye devam eder. Bu evrede kromozom çiftleri hücre merkezine dizilir ve iğ iplikler kromozomların bağlantı gölgelerine tutunur. Bu evreden sonra Anafaz-1 evresine geçilir. Bu evrede, merkezdeki iğ iplikler kısalarak kutuplara doğru çekilir. Bu aşamadan sonra n kromozomlu iki hücre ana hücre içerisinde oluşarak Telefaz-1 evresini oluşturur. Son aşamada iseSitokinez-1 evresiyle n kromozomlu iki hücre meydana gelir. Mayoz bölünmenin evreleri bununla bitmez. Bu aşamalar gerçekleştikten sonra hücre, Mayoz-2 bölünmesine geçer. Bu bölünme tıpkı Mitoz bölünme gibi gerçekleşir. Ancak, bir fark DNA eşleşmesi görülmez. Son aşamada n kromozomlu hücrelerden aynı kromozom sayısına sahip dört hücre meydana gelir.

Mayoz Bölünmenin Özellikleri

  • Özellikle yumurta, polen, sperm gibi diployit hücrelerde görülür. Kromozom sayısının yarıya indirgenmesiyle haployit hücreler meydana getirir.
  • Mayoz bölünme özellikleri arasında ilk sırayı, kromozom sayısının kuşaktan kuşağa sabit kalması gelir.
  • Mayoz bölünme ile kalıtsal çeşitlilik sağlanır. Bu durum, ana hücrenin homolog kromozomlarının yavru hücrelere rastgele dağıtılması ile oluşur.
  • Mayoz-1 ve Mayoz-2 olmak üzere art arda iki çekirdek bölünmesini kapsar.
  • Mitoz bölünmedeki gibi profaz, metafaz, anafaz ve telefaz şeklinde dört evrede gerçekleşir. Ancak, Mayoz-1 evresinin sonuna 1, Mayoz-2 evresinin sonuna ise 2 getirilir.

Daha Fazla Göster

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu