İkilemeler Konu Anlatımı

Anlatımı güçlendirmek, anlamı pekiştirmek, konuşmayı zengin hale getirmek için aynı anlama gelen, anlam olarak yakın kelimeler, birbirine zıt anlamı lan kelimeler, biri anlamlı diğeri anlamsız kelimeler bazen de her ikisi de anlamsız olan iki kelime peş peşe kullanılmakta ve ikilemeler oluşmaktadır. İkilemelerde kullanılan kelimeler söylenişi birbirine yakındırlar. İkilemleri oluşum şekline bağlı olarak incelemek anlaşılmasını kolaylaştırmaktadır. Anlatımı güçlendiren ikilemeler dile ahenk katmakta ve duyguların daha güçlü ifade edilmesini sağlamaktadırlar.

Aynı Kelimenin Tekrar Edilmesiyle Yapılan İkilemeler

Bir sözcüğün etkisinin arttırılması için tekrar edilmesiyle oluşan ikilemeler dilimizde çok fazla kullanılmaktadır.

• Yavaş yavaş
• Güzel güzel
• Sıcak sıcak

Zıt Kelimelerin Art Arda Kullanılması İle Oluşturulan İkilemeler

Bu ikileme şeklinde genellikle bir durum anlatılır ve zıt anlamlı kelimeler peş peşe kullanılır.

• Az çok
• İyi kötü
• Düşe kalka

Biri Anlamlı Diğeri Anlamsız Kelimeler İle Oluşturulan İkilemeler

Burada genellikle ilk kelime anlamlıdır ikincisi ise anlamsızdır ve ilk kelimenin anlamını pekiştirmek amacını taşır.

• Ivır zıvır
• Tek tük
• Ufak tefek

Her İkisi de Anlamsız İki Kelime İle Yapılan İkilemeler

Bu ikilemeler de her iki kelimede tek başına anlamsızdır ama bir araya geldiklerinde insanlar için bir anlam ifade etmektedirler.

• Ivır zıvır
• Pata küte
• Abuk subuk

Aynı Anlamı Taşıyan Kelimeler ile Yapılan İkilemeler

Burada söylenen sözün pekiştirilme amacı bulunur ve yakın anlamları olan kelimelerde peş peşe kullanılabilir.

• Sorgu sual
• Ses seda
• Bitmek tükenmek
• Yansıma ile Yapılan İkilemeler

Burada doğada ki sesler ifade edilerek ikileme oluşturulur.

• Çıtır çıtır
• Patır patır
• Gürül gürül

İkilemeler Cümle İçinde Kullanılmasına Bağlı Görevleri

İkilemeler anlam bakımından cümle içinde kullanıldığında farklı özellikler kazanırlar. Cimle içinde isim olarak, sıfat olarak ve zarf olarak kullanılmaktadır. Cümle içinde yüklemin tekrarlanıyor olması onun bir ikileme olmasını sağlamaz. İkilemeleri kullanırken imla kurallarına dikkat etmek gerekmektedir. İkilemelerin arasında nokta ya da virgül kullanılmaz.

İkilemeler ayrı ayrı yazılmaktadır ama bazı ikilemeler kalıplaşmış ve bu nedenle de birleşik olarak yazılabilmektedirler. Peş peşe kullanılan farklı ikileme kullanıldığında bunların arasına mutlaka virgül koyulması gerekmektedir.

İkilemeler Atasözlerinde ve Deyimlerde Sık Kullanılır

Anlamı güçlendirme amacında olan ikilemeler atasözlerinde ve deyimlerde çok fazla kullanılmaktadır. Atasözlerine örnek:

• Hayvanlar koklaşa koklaşa insanlar konuşa konuşa anlaşır
• Deyimlerine örnek
• Elini kolunu sallaya sallaya dolaşmak

İkilemeler kullanılan ifadenin inandırıcılığını arttırmak amacıyla kullanılmaktadır. Olayın daha güzel ve canlandırıcı şekilde ifade edilmesini sağlamaktadırlar. Her ne kadar ikilemeler anlatımın güzelleştirilmesini sağlıyor olsalar da en çok bizim dilimizde kullanılmaktadır. Bunun dışında Japonca ve Korece dillerinde de görülmektedirler ama diğer dillerde çok kullanılan ikilemelere rastlanmaz. Gelişmeye devam eden dilimizde sürekli olarak kullanılan ikilemelerin yanında yenilerinin de dilimize yerleştiği görülmektedir.