Milli Edebiyat Dönemi

Bu yazımızda Milli Edebiyat Dönemi Özellikleri ve Milli Edebiyat dönemindeki sanatçılar hakkında bilgiler vereceğiz.

Milli Edebiyat Dönemi (1911-1923)

Meşrutiyet’ten sonra başlayan, ulusçuluk akımını her alanda olduğu gibi edebiyatta da kendini göstermiş ve “Milli Edebiyat” akımı ile milli kaynaklara yönelme ilkesi benimsenmiştir.

1911’de Ali Canip Yöntem, Ömer Seyfettin ve Ziya Gökalp’in yayımladıkları “Genç Kalemler” dergisiyle başlayan akım, kısa bir süre içinde değişik sanat anlayışlarını savunan sanatçılar tarafından da uygulanmaya başlanmıştır.

Sade ve yalın bir Türkçe ile yazılan eserler yurt sorunları ve ulusal değerleri ortaya çıkarma amacını ile kaleme alınmıştır. Özellikle öykü ve roman alanında Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin ve Refik Halit Karay bu akımın en güzel örneklerini veren sanatçılardır.

Bu dönemde ayrıca milli edebiyat kavramı altında toplanan fakat dünya görüşleri ve şiir anlayış ilerı farklı olan şairler de yetişmiştir. Nitekim şiirlerini akımın temel özelliği olan hece ölçüsü yerine aruz ölçüsü ile yazan Türk İstiklal Marşı’nın yazarı Mehmet Akif Ersoy, realist bir tutumla toplumsal konulara yönelmiş; temelde Osmanlıcı ve gelenekçi kabul gören Yahya Kemal Beyatlı, yeni bir şiir geliştirmiş; egemen anlayışın dışında kalan Ahmet Haşim ise gözlemci ve simgeci bir anlayış ile “Saf Şiir”i savunmuştur.

Türk edebiyatında toplum ve ülke meselelerine geniş yer veren, sade Türkçeyi ve hece ölçüsünü kullanma yoluna giden edebiyat akımı olarak kısa bir tanım yapılmaktadır.

Dili sadeleştirme konusunda birtakım yollar tespit ettikten sonra edebiyatta da taklitçilikten kaçınılmasını; sanatçıların, Türk toplumunun hayatına yönelerek yaratıcı nitelikler kazanmalarını ve yapıcı eserler vermelerini istediler. “Hikâye, roman ve tiyatro, konularını ve kişilerini yerli yaşamdan almalıdır” ilkesini benimsediler. Milli edebiyat temsilcilerinin edebiyat ve özellikle dil anlayışlarının ileri seviyede toplumcu olması diğer akım savunucularından tepki gelmesine sebep oldu.

Milli Edebiyat Dönemi Özellikleri

• Bu dönemde Türk edebiyatının dilinde sadeleşme anlayışı benimsenmiştir. Bu dönemde çıkan eserlerde de bu özelliklere rastlanmıştır.
• Halk edebiyatında ki yazarların yazmış olduğu eserlerden etkilenmiştir.
• Dilde yoğun olan Farsça ve Arapça kelimeler bu dönemde aynı şekilde reddedilmiştir. Milli edebiyat döneminde ki eserlerde öz Türkçe kelimelerin kullanılmasına dikkat edilmiştir.
• Türk edebiyatının ve Türk milletinin gerçek şiirinin halk şiirinin olduğu fikri benimsenmiş, şiirlerde de aruz ölçüsü yerine hece ölçüsü olması gerekliliği görüşü savunulmuştur.
• Yazılan eserlerde daha çok milli sorunlar ve milli değerler öne çıkmıştır.
• Bu dönemde ortaya çıkmış olan yazarlar ilk defa Anadolu’ya yönelmiştir. Anadolu’nun milli sorunlarını şiirlerinde ve ortaya koymuş olduğu eserlerde dile getirmişlerdir.
• Sözlü ve sanatlı olan her çeşit söyleşilerden milli edebiyat döneminde kaçınılmaya özen gösterilmiştir.