Paragraf soruları, Türkçe alanında öğrencilerin en çok zorlandığı sorular arasında yer almaktadır. Öğrenciler, okullarda ya da sınavlara hazırlanmak için gittikleri eğitim kurumlarında paragraf çözmenin püf noktaları hakkında bilgi edinmeye çalışır. Öğretmenler ve bu konunun uzmanları da çeşitli paragraf çözme taktikleri geliştirmiştir. Günümüzde paragraf sorularının çözüm teknikleri ve yöntemleri öğrencilere sınavlarda başarı getirmektedir.
Paragraf sorularının çözümüne soru kökünden başlamak öğrencilere oldukça yardımcı olacaktır. Paragrafı okurken ne arayarak okuyacağını bilmek öğrencilerin sorunun cevabını kolaylıkla bulmasını sağlamaktadır. Bu sebeple, paragraf sorularında ilk önce soru kökü okunmalıdır. Paragrafı okumadan önce şıklara göz atmak da öğrenciler için yararlı olacaktır. Böylece öğrenciler sorunun onlardan ne istediğini ve paragrafı okurken nelere dikkat etmeleri gerektiğini anlamış olurlar.
Karşınızda paragraf çözme teknikleri ve yöntemleri;
Paragraf Çözme Taktikleri
Ana Düşünce Soruları:
Paragraf son iki cümlesine bakılır, diğer cümlelere bakılmaz. Sonra şıklar okunur ve eleme yapılır.
Yer Değiştirme Soruları:
Giriş cümlesi doğruysa diğer cümleler değişmelidir. Giriş cümlesi yanlış ise giriş cümlesi değiştirilmeli.
Akış Bozma Soruları:
Genellikle giriş cümlesi şeklindedir eğer yoksa konuyla alakası olmayan bir cümledir.
İki Parçaya Bölme Soruları
Cümlelerin başı okunur giriş cümlesi olabilecek olan seçilir.
Değinilmemiştir Soruları
Önce şıklar okunur sonra anahtar kelimeler belirlenir. Paragraf okunurken şıklar elenir. (Çıkarılamaz, yoktur, ulaşılamaz)
Boşluk Doldurma Soruları
Direk son boşluğa bakılır cevap oradadır. Diğer boşluklara bakılmaz tamamen zaman kaybı olur.
“Hangi Soruya Karşılık” Soruları
İster önce soru okunur ister metnin ilk iki cümlesi okunur. Şıklara geçilip eleme yapılır.
Ulaşılabilir Çıkarılabilir Soruları
Ana düşüncede de olduğu gibi burda da son iki cümle okunur sonra şıklar okunur.
Sıralama Soruları
İki tarz sorusu vardır. İlki cümlelerin sıralanması, ikincisi parçalanmış bir cümlenin sıralanması.
İlki için paragrafta giriş cümlesi bulunur sonra diğer seçeneklerin başı ve sonu okunarak mantıklı ve uygun olacak şekilde sıralanır.
İkincisi için ilk olarak cümlenin yüklemi bulunur. Daha sonra cümle mantıklı olacak şekilde tamamlanır.
Kesin Yargı Bulma Soruları
Cümle dışına çıkılmamalı, yorum yapılmamalı, kişisel fikirler katılmamalı. Yorum içeren şıklar elenmeli, kesin ifade içeren şık seçilmelidir.
“Hangisinden Sonra” Soruları
Önce cümle anlaşılmalı, neyden bahsettiği belirlenmeli. Sonra paragrafta o konuya nerede vurgu yapmılmışsa o yerden sonra yerleştirilmeli.
Yakınma Soruları
Metnin ilk birkaç cümlesi okunur. Yakınma, şikayet tarzı ifadeler paragrafın başlarında olur, sonlarda bulunmaz.
Paragraf Teknikleri Hakkında Önemli Bilgiler
Paragraf sorularında genellikle soru kökünde yer alan kelimeler aracılığı ile öğrencilerin dikkati ölçülmektedir. Genellikle paragraf köklerinde “bulunmamaktadır”, “yapılmamaktadır” ve “değinilmemiştir” gibi olumsuz kelimeler yer almaktadır. Öğrenciler paragraf sorularını çözerken bu soru köküne mutlaka dikkat etmelidir. Soru içerisinde yer alan altı çizili sözcüklere dikkat etmek oldukça önemlidir.
Öğrenciler, paragraf sorularını çözerken soruda yer alan bütün şıkları dikkatle okumalıdır. Soruları hazırlayanlar genellikle akıl çelici şıklar koymaktadır. Bu sebeple öğrenciler genellikle, ilk okudukları şıkkın doğru olduğunu düşünmektedir. Bu yanılgıya düşmemek için bütün şıklar dikkatli bir şekilde okunmalıdır.
Paragraf soruları, bazen öğrencilerin öznel bir yargıya ulaşmasına neden olabilir. Öğrenciler soruları kendi ulaştıkları yargı doğrultusunda yanıtlamaya çalışmaktadır. Bu durum genellikle öğrencileri hataya yönlendirmektedir. Öğrenciler unutmamalıdır ki, paragraf soruları tamamen paragrafta anlatılanlar doğrultusunda cevaplandırılmalıdır.
Önemli sınavlarda sorular bazen zamanı doğru kullanabilen öğrencileri seçmeye yöneliktir. Bu sebeple paragraf soruları zaman zaman çok uzun olabilir. Ancak soruların uzun olması zor oldukları anlamına gelmez. Aksine, bir paragraf sorusu uzunsa o soru genellikle kolaydır. Öğrenciler korkup soruyu es geçerler ve bir doğru sahibi olma şansını kaçırırlar. Öğrenciler uzun paragraf sorularından korkmamalıdır. Paragrafı dikkatli bir şekilde okumalı ve soruyu cevaplandırmalıdır.
Paragrafın Ana Düşüncesi
Paragraf sorularının en popüler soru tipi, paragrafın ana düşüncesinin sorgulandığı tiplerdir. Paragrafın ana düşüncesi genellikle paragrafın son cümlesinde yer almaktadır. Öğrenciler ana düşünceyi son cümlelerde aramalıdır. Bazı sorularda öğrencileri şaşırtmak için istisnalar olabilir. Bu sebeple, öğrenciler dikkatli olmalıdır. Bazı sorularda istisnalar olabileceğini unutmamalıdır.
Öğrenciler paragraf sorularını çözerken mutlaka pratik olmalıdır. Çünkü paragraf soruları öğrencilerin zaman yönetimini ölçen sorulardır. Öğrenciler hızlı soru çözme yeteneğini kazanmak için her gün en az 40 paragraf sorusu çözmelidir. Böylece, öğrencilerin okuma hızı artacak ve okuduklarını daha kısa sürede kavrayacaklardır. Çok sayıda soru çözmek, sürekli pratik yapmak ve kitap okumak öğrencileri paragraf sorularını çözme konusunda geliştirecek eylemlerdir.
