Yahya Kemal Beyatlı Kimdir?

İçindekiler

Asıl ismi Ahmed Agah olan Yahya Kemal Beyatlı, 2 Aralık 1884’te Üsküp’te dünyaya geldi. Üsküp Belediye Başkanı olan Nişli İbrahim Naci Bey’in ve Nakiye Hanım’ın oğlu, aynı zamanda da Lefkoşalı şair Galib’in yeğenidir. Çocukluk yıllarını Üsküp’te bulunan Rakofça çiftliğinde geçirmiş olan Beyatlı, burada yaşadıklarını şiirlerine de yansıtmıştır. 1892 yılında Üsküp İdadisi’ne girmiştir. Aynı zamanda Arapça ve Farça dersler almak için İshak Bey Medresesi’ne de devam etmiştir. 1897 yılında Selanik’e taşınan Yahya Kemal Beyatlı özel hayatı oldukça karışıktır.

Annesinin ölümü ardından babasının yeniden evlenmesi üzerine Üsküp’e geri dönmüştür. 1902 yılında İstanbul’a gelmiş ve Vefa Lisesi’ne devam etmiştir. Jön Türk olma isteği ve hevesi olan Yahya Kemal, 1903 yılında Paris’e kaçmıştır. Burada bir yıl süre ile Meaux okuluna devam etmiştir. Fransız okuluna gitmesi sayesinde Fransızcasını geliştirmiştir. 1904 yılında siyasal bilgiler yüksek okuluna girmiş ve Jön Türkler ile ilişki kurmayı başarmıştır. Tanıdığı Jön Türkler arasında Ahmet Rıza, Prens Şahabettin, Samipaşazade Sezai, Abdullah Cevdet ve Şefik Hüsnü yer almaktaydı. Yahya Kemal Beyatlı, 1912 yılında İstanbul’a dönüş yaptı.

1913 yılında Darüşşafaka’da edebiyat ve tarih öğretmenliği yapmış, Medresetü’l Vaizin’de uygarlık tarihi dersi vermiştir. Mütareke yıllarının ardından Ati, Tevhid-i Efkar, Hakimiyet-i Milliye ve İleri dergilerinde yazıları yayımlanmıştır. Yahya Kemal Beyatlı, arkadaşları ile birlikte Dergah adlı dergiyi kurmuştur. Yayınladığı yazıları ile Milli Mücadele’yi desteklemiştir. 1922 yılında barış anlaşması için Lozan’a gönderilen kurul içerisinde yer almış ve danışmanlık yapmıştır.

1923 yılında siyasete atılan Yahya Kemal Beyatlı, Urfa milletvekili olmuştur. Cumhuriyet kurulduktan sonra da Madrid ve Varşova’da ortaelçisi olarak görev yapmıştır. Yalnızca Urfa milletvekilliğiyle kalmamış, aynı zamanda sırası ile Yozgat, Tekirdağ ve İstanbul için de milletvekili olarak görev yapmıştır. 1949 yılında Pakistan Büyükelçisi olarak görev yaparken emekli olmuştur.

Yahya Kemal Beyatlı, müzmin bağırsak kanaması hastalığına yakalanmıştır. Tedavi için 1957 yılında Paris’e gitmiştir. Bir yılın ardından Cerrahpaça Hastanesi’nde hastalığı sebebi ile hayata veda etmiştir.

Edebi Kişiliği

Yahya Kemal Beyatlı edebi kişiliği, Selanik’te yaşadığı yıllarda “Esrar” adı ile şiir yazmasıyla başlamış, İstanbul’da yaşadığı yıllarda Tevfik Fikret ve Cenap Şahabettin şiirleri ile şekillenmiştir. Servet-i Fünun’u destekleyen şiirleri “Agah Kemal” adı ile İrtika ve Malumat dergilerinde yayınlanmıştır. Paris’te geçirdiği süre zarfında Fransız simgecilerinin şiirlerini beğenmiş ve onları incelemiştir. Fransız şiiriyle ilgilenmesi sayesinde Türk şiirine de farklı bir bakış açısıyla yaklaşmıştır.

Yahya Kemal Beyatlı, yalnız şiirleri ile değil aynı zamanda şiirle ilgili görüşleri ile de dikkat çekmiştir. Ona göre sanatçı, kendi milletinin dilini bulmalıdır. Biçimi önemsemiş ve dil işçiliğini getirmiştir.