Orhan Şaik Gökyay Kimdir?
Orhan Şaik Gökyay, 16 Temmuz 1902 tarihinde Kastamonu’nun İnebolu ilçesinde dünyaya gelmiştir. Aydın ve Kastamonu’da ortaöğretimini tamamlamış olan Orhan Şaik, 1922 yılında Ankara Muallim Mektebini bitirmiştir. Okulu bitirmesinin ardından ilköğretim öğretmeni olarak kısa bir süre görev yapmış ve lise eğitimi almaya karar vermiştir. 1927 yılında Kastamonu Lisesi’nden mezun olarak üniversiteye başlamıştır.
1930 yılında ise İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun olarak öğretmenlik görevini yapmaya hak kazanmıştır. Pek çok farklı lisede edebiyat öğretmeni olarak görev yapmasının ardından 1939 yılında Ankara Musiki Muallim Mektebi’ne müdür olarak atanmıştır. Buradaki görevinin ardından öğrenci müfettişi ve kültür ateşedi olarak İngiltere’de, Türk Dili okutmanı olarak Londra Üniversitesi’nde, Divan Edebiyatı hocası olarak Marmara ve Mimar Sinan gibi üniversitelerde görev yapmıştır. Orhan Şaik Gökyay, 1994 yılında hayata veda ederek aramızdan ayrılmıştır.
Edebi Kişiliği
Orhan Şaik Gökyay’ın edebi kişiliği, halk şiiri geleneğinden etkilenmesi ile oluşmuştur. İçten, samimi şiirler yazarak dikkatleri üzerine çekmeyi başaran Gökyay, ulusal konularda lirik – epik şiirler yazmış ve halk tarafından sevilmiştir. Lirik – epik şiirleri arasında en bilineni “Bu Vatan Kimin?” şiiridir.
Orhan Şaik Gökyay, ilk şiirlerini aruz ölçüsü kullanarak yazmış ancak duru, sade ve pürüzsüz bir dil kullanmıştır. Folklor ve halk edebiyatı üzerine çeşitli çalışmalar yapmış ve özellikle 1940’lı yıllardan Dede Korkut üzerine yaptığı çalışmalar sayesinde dikkatleri çekmeyi başarmıştır. Genellikle şiir ve inceleme alanında çalışmış ve eserler vermiştir. Orhan Şaik Gökyay, şiirlerini bir kitap altında toplamak yerine yalnızca beş şiirini “Birkaç Şiir – Poems” adlı kitabında İngilizce olarak toplamıştır. Orhan Şaik Gökyay’ın edebi kişiliği ile ilgili bilgileri özeleyecek olursak;
– İlk şiirlerini aruz ölçüsü kullanarak yazmış ancak daha sonra hece ölçüsü kullanarak halk edebiyatı nazım biçimi ile şiirler de üretmiştir. 61 adet şiirinin 21 adeti aruz ölçüsüyle, 29 adeti hece ölçüsüyle ve 11 adeti serbest ölçüyle yazılmıştır.
– “Bu Vatan Kimin?” ve “Yas” şiirleri tanınmasında etkili olmuştur.
– Güzelleme ve koçaklama türünü kullanarak saz ve tekke şiirini de önemsemiştir.
– Yaptığı eleştiriler ve edebiyat alanında yaptığı araştırmalar sayesinde tanınmıştır. Yayınladığı metinlerde genellikle Türk divan ve halk edebiyatının çeşitli sorunlarını incelemiştir.
– “Dede Kortku” hakkında detaylı çalışmalar yapmıştır.
Orhan Şaik Gökyay’ın Eserleri
Orhan Şaik Gökyay eserleri şiir, eleştiri ve araştırma alanındadır. Bilinen eleştiri eserleri; Destursuz Bağa Girenler’dir. Şiirlerini Birkaç Şiir adlı kitabında toplamıştır. Araştırma eserleri ise; Dede Korkut, Mercimek Ahmet ve Katip Çelebi’dir.
