Namık Kemal Kimdir?

İçindekiler

Gazeteci, yazar, şair ve devlet adamı Namık Kemal, 21 Aralık 1840 yılında Tekirdağ’da dünyaya geldi. Asıl adı Mehmed Kemal olan sanatçıya Namık ismi Şair Eşref tarafından verilmiştir. Babası Mustafa Asım Bey, II. Abdülhamit döneminde müneccimbaşılık yapmıştır. Annesini küçük yaşta kaybeden yazarın çocukluğu dedesi Abdüllatif Paşa’nın yanında Anadolu’nun çeşitli kentlerinde geçmiştir. Bu yüzden doğru düzgün okula gidememiş ve özel eğitim almıştır. Bu arada Arapça ve Farsça eğitimi almıştır. 18 yaşına geldiğinde İstanbul’a babasının yanına dönen Namık Kemal, 1863 yılında Bab-ı Ali tercüme odasına kâtip olarak işe başladı. 4 yıl gibi uzun bir süre bu görevde kalan sanatçı, görevi sırasında önemli düşünür ve sanatçılarla tanışma imkânı buldu.

1865 yılında İttifak-ı Hamiyet adı ile kurulan ve daha sonradan adı Yeni Osmanlılar Cemiyeti olarak değiştirilen gizli derneğe üye olmuştur. Aynı zamanda “Tasvir-i Efkâr” isimli gazetede muhalif yazılar yazarak hükümeti eleştirdi. Yeni Osmanlılar Cemiyetinin görüşleri doğrultusunda yayın yapan gazete 1867 yılında kapatılmıştır.

Sürgün Yılları

İstanbul’dan uzaklaştırmak için Erzurum’a tayini çıkarılan Namık Kemal, bu görevi erteleyerek, Ziya Paşa ile birlikte Avrupa’ya kaçmıştır. Londra da Yeni Osmanlılar adına çıkarılan “Muhbir” adlı gazetede yazmaya başlamıştır. Ancak gazete sahibi Ali Suavi ile anlaşamayarak gazeteden ayrılmıştır.

Fazıl Paşa’nın desteği ile 1868 yılında “Hürriyet gazetesini çıkardı. Ancak yaşadığı bazı anlaşmazlıklar nedeniyle 1870 yılında İstanbul’a döndü. 1872 yılında “İbret” gazetesini kiralayan Namık Kemalin, aynı yıl bu gazetede yayınlanan bir yazısı nedeniyle gazete 4 ay kapatıldı. İstanbul’dan uzaklaştırılmak için Gelibolu mutasarrıflığına atandı. Namık Kemal tiyatro oyunu olarak yazdığı “Vatan Yahut Silistre” eserini burada yazmaya başlamış ve bu oyun 1873 yılında Gedikpaşa Tiyatrosunda sahnelenmiştir. Oyuna gelenlerin çıkardığı taşkınlıklar sonucu Namık Kemal birçok arkadaşı ile birlikte tutuklandı ve Magosa’ya sürgüne gönderildi.

I. Meşrutiyet’in 1876 yılında ilanından sonra tekrar İstanbul’a döndü. Danıştay üyesi oldu ve Kanuni Esasi’nin hazırlanması için kurulda görev aldı. Osmanlı-Rus savaşının başladığı 1877 yılında Meclis-i Mebusan’ın kapatılması üzerine tutuklandı ve 5 ay tutuklu kaldı. Hapisten çıkan Namık Kemal Midilli adasına sürüldü. 1879 yılında Midilli, 1884’de Rodos ve 1887’de ise Sakız adası Mutasarrıflığı görevlerini icra etti. 1888 yılında son görev yaptığı Sakız adasında vefat etti ve Gelibolu Bolayır’da toprağa verildi.

Edebi Kişiliği

Vatan şairi olarak adlandırılan Namık Kemal, Türk şiirini, Divan şiirinin etkisinden kurtarmaya çalışmıştır. Tanzimat Döneminin en önemli sanat, siyaset ve düşünce adamlarından birisidir. Sanatın toplum için yapılması gerektiğini savunmuş ve sanatı toplumun batılılaşması için bir araç olarak kullanmıştır. Namık Kemal şiirleri halk diliyle ve okuyan herkesin anlayabileceği bir dille yazmıştır. Eserlerinde noktalama işaretleri kullanan sanatçı, yeni bir düzyazı kullanmıştır.

Fransız edebiyatından esinlenen ve romantizmin etkisinde kalan sanatçının şiirleri biçim bakımından eski, konu bakımından yenidir. Eserlerinde özellikle yurt, özgürlük, ulus temalarını işlemiştir. Tiyatroyu halkın eğitilmesi için bir okul olarak görmüştür. İlk romanı olan “İntibah” 1876 yılında yayınlanmıştır. Namık Kemal roman ve tiyatroyu Türk edebiyatına kazandırmasının yanı sıra Türk edebiyatına ilk edebiyat eleştirisini getiren kişidir. Sanatçının ayrıca dönemin yenilikçi gazetelerinin çoğunda yazılarının yayınlanmasından dolayı gazeteci olarak da edebiyatımız içinde önemli bir yeri vardır.