Halide Edip Adıvar Kimdir?

İçindekiler

Sanatçı, 1884 yılında Beşiktaş-İstanbul’da dünyaya geldi. Babası ikinci Abdülhamit devrinde hazine katipliği yapan Mehmet Edip Bey, annesi ise Fatma Berifem Hanım’dır. Çok küçük yaşta annesini kaybederek öksüz kalan Halide Edip Adıvar, Üsküdar Kız Amerikan Kolejinde eğitim hayatına başladı. Okulda iken bir jurnal olayı usta sanatçının okuldan uzaklaştırılmasına neden olsa da sanatçı, yapmış olduğu başarılı bir kitap çevirisi ile dönemin padişahı olan II. Abdülhamit’in uzaklaştırma cezasını kaldırmasına yardımcı olmuştur. Amerikan Kolejinden lisans seviyesinde başarı elde ederek mezun olan Halide Edip, bu hususta başarılı Müslüman Türk kadını olarak bir ilke imza atmıştır.

Halide Edip Adıvar, henüz okulu bitmeden matematik öğretmeni Salih Zeki Bey ile evliliğini yaptı ve bu evlilikten iki oğlu dünyaya geldi. Eşinin üzerine kuma getirmek istemesi ile Halide Edip, boşandı. İkinci evliliğini Sağlık Bakanı olan ve Mustafa Kemal Atatürk’ün yakın arkadaşı olan Adnan Adıvar ile yaptı usta sanatçı. Hitap yeteneği güçlü olan sanatçı, Sultanahmet Mitinginde yaptığı konuşması ile milletin ayaklanmasına yardımcı oldu. Halkı kışkırtıcı konuşmalara yaptığı düşünülen Halide Edip Adıvar’ın idama mahkum edilmesi kararlaştırılınca usta sanatçı, Anadolu’ya giderek Milli Mücadele hareketlerine karışmış ve cephede aktif rol almıştır.

Edebi Kişiliği

Halide Edip ilk eserlerinde romantizmin etkisinde kalarak yazılar yazmıştır. Handan, usta sanatçının yazmış olduğu ilk roman olduğu için oldukça önemlidir. Diğer eserlerinde Milli mücadele döneminin etkisinde kalarak eserlerini yazan sanatçı, Kurtuluş savaşına yer vererek başarılı eserler ortaya koymuştur. Vurun Kahpeye, Ateşten Gömlek bu eserlerdendir. Kurtuluş savaşından sonra eserlerini sosyal toplumsal konularda yazmıştır. Genel olarak eserlerinde sade ve anlaşılır bir dile yer veren sanatçı, dönemin getirisi olarak yabancı kökenli kelimelere de yer vermiştir.

Milli Edebiyat Döneminin önemli yazarlarından biri olan Halide Edip, bu dönemin ilk kadın yazarıdır. İngiliz Dili ve Edebiyatı profesörü olan sanatçı, eserlerinin büyük çoğunluğunu Türkçe olarak yayımlasa da İngilizce olarak yazdığı eserleri de bulunmaktadır. Tasvir ve tahlil, eserlerinde yer alan önemli parçalardır. Yaptığı tasvirler gerçekçi niteliğe sahip olduğu için sanatçının daha da başarılı olmasını sağlamıştır. Kendine özgü anlatımı ile Halide Edip, Milli mücadele dönemini konu aldığı eserleri ile döneminde büyük yankı uyandırmayı başarmıştır. Gözlem gücü ve tasvir yeteneği güçlü olsa da sanatçının basit dil yanlışları yaptığı görülüyor. Ateşten Gömlek, Vurun Kahpeye, Zeyno’nun Oğlu, Handan, Kalp Ağrısı, Sinekli Bakkal, Seviye Talip, Raik’in Annesi sanatçının önemli eserlerinden bazılarıdır.