Fuzuli Kimdir?
Fuzuli Kimdir
Fuzuli 1495 yılında Irak’ın Kerbela kentinde dünyaya gelmiş, asıl adı Mehmet’tir.Hamse sahibi de olan şair, Yaşadığı yüzyılın değil , divan şiirinin de ustası olan Fuzuli’nin hayatı, Hille, Kerbela ve Bağdat’ta geçen Fuzuli, İyi bir eğitim görmüş, Bağdat’ ın fethinden sonra Kanuni ve diğer ileri gelen devlet adamlarına kasideler sunarak dikkatleri üzerine çekmiştir.
Fuzuli’ye dokuz akçelik bir maaş bağlanmış ama bu maaşını hiçbir zaman alamamış bunun üzerine Şikayet-Name ‘yi kaleme almıştır. Bilinen 16 eseri olan Fuzuli 1556 yılında vefat etmiştir.
Fuzuli’nin Türkçe, Farsça ve Arapça üç divanı olup, zamanın sanat ve bilim dili Arapça ve Farsça olmasına rağmen Türkçe söylemiş ve bu konuda ustalığını da kanıtlamıştır. Şairliği dışında diğer edebi türlerde de ustalaşan Fuzulinin birkaç eseri:
Fuzuli’nin Eserleri
1. Arapça, Farsça ve Türkçe Dîvânı vardır.
2. Leyla vü Mecnun: Mesnevidir
3. Şikâyet-nâme: Maaşını alamaması üzerine yazdığı mektuplardan oluşur.
4. Tercüme-i Hadis-i Erbain
5. Sohbetü’l Esmâr: Bu eserde meyveler konuşturulur. 200 beyitlik bir mesnevidir.
6. Hadikatü’s Süedâ: Kerbela olayı anlatılır.
7. Sakinâme
8. Beng ü Bâde
9. Hüsn ü Aşk
10. Ründ ü Zahid
11. Sıhhat ü Maraz
12. Enisü’l Kalb
13. Risale-i Muamma
Fuzuliye ait bir şiir
Beni candan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mı
Felekler yandı âhımdan murâdım şem’i yanmaz mı
Kamu bîmârına cânân deva-yı derd eder ihsan
Niçün kılmaz bana derman beni bîmar sanmaz mı
Şeb-i hicran yanar cânım döker kan çeşm-i giryânım
Uyarır halkı efgânım kara bahtım uyanmaz mı
Gûl-i ruhsârına karşu gözümden kanlu akar su
Habîbim fasl-ı güldür bu akar sular bulanmaz mı
Gâmım pinhan tutardım ben dedîler yâre kıl rûşen
Desem ol bî-vefâ bilmem inanır mı inanmaz mı
Değildim ben sana mâil sen ettin aklımı zâil
Beni tan eyleyen gafîl seni görgeç utanmaz mı
Fuzûlî rind-i şeydâdır hemîşe halka rüsvâdır
Sorun kim bu ne sevdâdır bu sevdâdan usanmaz mı