El-Biruni Kimdir?
El Biruni Kimdir? Doğa bilimleri, coğrafya, matematik, tarih ve gökbilim alanındaki çalışmaları ile tanınan Biruni hayatı oldukça merek edilen bir konudur. Biruni’nin hayatı hakkında fikir sahibi olmak isteyen kişiler, Biruni kimdir? Sorusuna yanıt arıyor. İşte tüm yönleri ile El Biruni hayatı.
Tam ismi Ebu Reyhan Muhammed bin Ahmed El Biruni olan bu bilim insanı kısaca El Biruni olarak anılmaktadır. Batı dillerinde ise Aliboron ya da Alberuni olarak geçmektedir.
El-Biruni Eserleri
Günümüzün Özbekistan’ı olan Harezm’de 973 yılında doğan Biruni, 11. Yüzyılda Gazneli Mahmut’un Hindistan’a yaptığı seferde yanında yer aldı.1017 ile 1030 yılları arasında Hindistan’da yaşayan Biruni, bu dönemde ünlü kitabı Kitab’üt- Tahrik Ma li’l-Hind’i yazdı.
Aynı zamanda oldukça iyi bir ansiklopedi yazarı da olan bu bilim insanının ortaçağ bilimlerini betimleyerek oluşturduğu matematiksel coğrafya konulu ve Kanunü’l Mesudi adlı eserleri de bulunmaktadır.
Yaptığı Çalışmalar
Arşimet, Demokritus ve Aristo gibi Yunan filozoflardan etkilenen El Biruni, bilimsel olarak yaptığı çalışmalar ile 17 yaşında adından söz ettirmeyi başardı. Daha çok küçük yaşta şehrin boylamlarını ve güneşin yüksekliğini hesaplayan El Biruni, güneşin hareketlerinden mevsimlerin başlangıç zamanlarını belirledi. Jeodezi biliminin kurucusu oldu ve dünyanın çapını bugünkü değerlere çok yakın bir şekilde buldu. Buluşları ile adından söz ettiren Biruni, coğrafya ve astronomi için pek çok alet geliştirdi. Yalnızca mekanik usturlap, piknometre ve kimi harita fonksiyonları günümüze kadar ulaşan Biruni’nin pek çok buluşu zaman içinde kayboldu.
Newton’dan tam 700 yıl önce, Newton’un ispatlamış olduğu yer çekimi kanununun ilk fikirlerini Biruni ortaya attı. Geliştirmiş olduğu teleskoplar ile yaptığı gözlemler sonucunda Galileo’dan 600 yıl önce dünyanın dönüyor olabileceği düşüncesini ilk olarak Biruni savunmuştur. Batı ve Doğu’nun farklı noktalarda buluştuğunu iddia eden Biruni, denizlerin arkasında bir kara bulunduğunu da öngördü.
Oldukça çeşitli ve önemli bir biyografi sahibi olan Biruni, 75 yaşında hayatını kaybetti. Özet olarak kendinden çok zaman sonra gelen Newton, Copernicus, Toricelli ve Galileo gibi bilim insanlarına Biruni’nin ilham kaynağı olmuştur. Türkçe dili de dâhil 15 farklı dilde yayımlanan The Unesco Courier dergisi, 1974 yılında çıkarmış olduğu özel bir sayıyı tamamen El Biruni’ye ayırdı.
Yapmış olduğu tüm çalışmaları ve eserleri özel sayısında tüm detayları ile paylaşan The Unesco Corier dergisi El Biruni’den kısaca ‘’ bin sene önce, Orta Asya’da yaşamış deha’’ olarak bahsetti.
