Kimdir

Dede Korkut Kimdir?

Dede Korkut Kimdir?

Dede Korkutun 570-632 yılları arasında, Peygamberimiz Hz. Muhammed (S.A.V) zamanında yaşadığı rivayet edilir. Bu dönemde Peygamber Efendimizden hayır duası aldığı ve Oğuzlara İslam’ı öğreten kişi olduğu da rivayetlerdendir. Dede Korkut Oğuzların Kayı ve Bayat boylarından gelen ve hem geçmişten hem de gelecekten haber veren ilim sahibi olduğunu söylemek isteriz.

Dede Korkutun ilk destan anlatıcısı olduğu bilinir ve kendisi masallarda bilge kişi olarak karşımıza çıkmaktadır. Dede Korkutun destanlarında olağanüstülük olmayıp herkesin İlkokul öğrencisinin bile anlayabileceği günlük sade bir dil kullanmıştır. Destanlarında ana fikir olarak Oğuz birliğini devam ettirmenin önemi üzerine yoğunlaşan Dede Korkut bu birliği devam ettirmek için devlet adamlarına olması gerekenleri sıralamıştır;

  • Ekonomik güce sahip olma,
  • Hüner ve erdem sahibi olma,
  • Buyruk olmanın gereği anlatılmıştır.

Ozan ve Kam olan dede Korkut Kopuz eşliğinde anlatılarını icra eder. Kopuz eşliğinde anlatı yapan ilk ozan Dede Korkuttur. Hatta kopuz kullanan ilk ozan Dede Korkuttur.

Dede Korkut hikâyelerinde Türklerin kahramanlık mücadeleleri, hikmetli sözler, devlet adamlarına methiyeler ve öğütler vardır. Dede Korkut ayrıca Türk Edebiyatçılarının ve Türk kavimlerinin atasıdır diyebilmek abartılı değildir. Öyle ki; Prof. Dr. M. Fuat KÖPRÜLÜ, Dede Korkut için; ”Terazinin bir Kefesine Türk Edebiyatının tümünü, diğer kefesine de Dede Korkut’ u koysanız yine de Dede Korkut ağır basar” demektedir. Fuat Köprülü’nün bu söylediği zaten yukarıda söylediğimizi destekler niteliktedir.

Dede Korkutun bilinen hikâyeleri

Dirse Han Oğlu Boğaç Han
Salur Kazanın Evinin Yağmalanması
Kam Büre Beg Oğlu Bamsi Beyrek
Kazan Beg Oğlu Uraz Beg’in Tutsak Olması
Duha Koca Oğlu Deli Dumrul
Kanlı Koca Oğlu Kan Turali
Kadılık Koca Oğlu Yegenek
Basatın Tepegöz’ü Öldürmesi
Begel Oğlu Emren
Usun Koca Oğlu Seğrek
Salur Kazanın Tutsak Olması
Dış Oğuz’un iç Oguz’a İsyanı

Dede Korkut Duası

Yom vereyim hânım:
Yerli Karadağların yıkılmasın!
Gölgelice kaba ağacın kesilmesin!
Kan gibi akan görklü suyun kurumasın!
Kanatlarının ucu kırılmasın!
Kaadir seni namerde muhtaç etmesin!
Koşarken ak-boz atın sürçmesin!
Çaldığında kara polat öz kılıcın kedimlesin!
Dürtüşürken ala gönderin ufanmasın!
Aksakallı baban yeri cennet olsun!
Ak pürçekli anan yeri uçmak olsun!
Allahın verdiği umudun kırılmasın!
En sonunda arı imandan ayırmasın!
Ak alnında beş kelime dua kıldık kabul olsun!
Derlesin, toplasın, günahınızı,
Kaadir Tanrı adı-görklü Muhammeddin yüzü suyunu bağışlasın!
Bu duaya amin diyenler Tanrıyı görsün!

SOYLAMA ( Kazılık Koca-oğlu Yeğenek Boyu)

Yücelerden yücesin,
Yüce Tanrı!
Kimse bilmez, nicesin?
Ulu Tanrı!
Sen anadan doğmadın,
Sen atadan olmadın,
Kimsenin rızkını yemedin,
Kimseye güç etmedin,
Her yerde teksin,
Allah yücelerden yücesin!
Adem Peygambere sen taç giydirdin,
Şeytana sen lanet kıldın,
Bir suçtan ötürü,
Kapından sürdün, çıkardın!
Nemrut göğe ok attı,
Karnı-yarık balığı karşı tutan ulu güçlü Tanrı sensin!

Ululuğuna sınır yok,
Senin boyun, bosun yok,
Gövden yok, atan yok,
Vurduğunu büyütmeyen Ulu Tanrı!
Ezdiğini belirtmeyen belli Tanrı!
Yücelttiğini göğe kaldıran görklü Tanrı!
Kızdığını yere çalan güç-yetmez Tanrı!
Birliğine sığındım Çalabım, güçlü Tanrı!
Yardım senden,
Kara-donlu kafire at teperim,
İşim sen onar!

Daha Fazla Göster

İlgili Makaleler

Bir Yorum

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Göz Atın
Kapalı
Başa dön tuşu